1.2 องค์ประกอบของ Critical Thinking
1.2.2 การตีความ (Interpretation)
การตีความหมายถึงการแปลความหมายหรือหาข้อสรุปจากข้อมูลที่มีอยู่ ซึ่งเป็นกระบวนการสำคัญในการทำความเข้าใจและใช้ข้อมูลในการแก้ปัญหา
ตัวอย่าง: เมื่อนักเรียนอ่านกราฟผลการทดลอง พวกเขาต้องตีความผลลัพธ์ที่ได้รับว่าแสดงให้เห็นถึงอะไร เช่น การเพิ่มหรือลดของค่าตัวแปรที่วัดได้
คำถามกระตุ้นความคิด
คำถามที่ 1: เมื่อนักเรียนอ่านกราฟที่แสดงข้อมูลการเจริญเติบโตของพืช นักเรียนควรตีความอย่างไรเพื่อให้เข้าใจว่าพืชชนิดใดเติบโตได้ดีที่สุด?
แนวทาง: นักเรียนควรพิจารณาค่าตัวแปรที่กราฟแสดง เช่น ความสูงของพืชในแต่ละช่วงเวลา และเปรียบเทียบเพื่อดูว่าพืชชนิดใดมีการเติบโตที่มากที่สุดในช่วงเวลาที่ศึกษา
คำถามที่ 2: เมื่อนักเรียนอ่านบทความวิทยาศาสตร์ที่ซับซ้อน นักเรียนจะใช้การตีความอย่างไรเพื่อให้เข้าใจเนื้อหาที่ซับซ้อนนั้นได้อย่างถูกต้อง?
แนวทาง: นักเรียนควรแยกแยะข้อมูลหลักจากข้อมูลรอง และหาคำอธิบายเพิ่มเติมหากพบคำหรือแนวคิดที่ไม่คุ้นเคย รวมถึงเชื่อมโยงข้อมูลที่ได้รับกับความรู้เดิม
คำถามที่ 3: เมื่อนักเรียนดูกราฟที่แสดงถึงความสัมพันธ์ระหว่างอุณหภูมิและการใช้พลังงาน นักเรียนจะตีความอย่างไรเพื่อหาข้อสรุปเกี่ยวกับความสัมพันธ์นี้?
แนวทาง: นักเรียนควรสังเกตแนวโน้มของกราฟ เช่น หากอุณหภูมิสูงขึ้นแล้วการใช้พลังงานก็เพิ่มขึ้น นักเรียนสามารถสรุปได้ว่ามีความสัมพันธ์เชิงบวกระหว่างสองตัวแปรนี้
คำถามที่ 4: เมื่อนักเรียนฟังการสนทนาหรือการนำเสนอข้อมูล นักเรียนจะตีความเนื้อหาที่ได้รับอย่างไรให้สอดคล้องกับความรู้และประสบการณ์ของตนเอง?
แนวทาง: นักเรียนควรเชื่อมโยงข้อมูลใหม่กับความรู้ที่มีอยู่ เพื่อทำให้เนื้อหาใหม่เป็นที่เข้าใจและสัมพันธ์กับประสบการณ์ของตนเอง
คำถามที่ 5: เมื่อนักเรียนอ่านแผนภูมิการใช้จ่ายรายเดือนของครอบครัว นักเรียนจะตีความข้อมูลนี้อย่างไรเพื่อช่วยหาวิธีลดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น?
แนวทาง: นักเรียนควรสังเกตว่ามีค่าใช้จ่ายส่วนใดที่สูงกว่าปกติหรือไม่จำเป็น จากนั้นจึงสามารถเสนอวิธีลดค่าใช้จ่ายในหมวดหมู่นั้นได้
คำถามที่ 6: เมื่อนักเรียนเห็นกราฟแสดงสถิติของนักกีฬาสองคน นักเรียนควรตีความข้อมูลนี้อย่างไรเพื่อตัดสินใจว่านักกีฬาคนใดมีความสามารถดีกว่า?
แนวทาง: นักเรียนควรพิจารณาข้อมูลในกราฟ เช่น จำนวนคะแนน หรือระยะเวลาการเล่น และเปรียบเทียบระหว่างนักกีฬาทั้งสองเพื่อหาข้อสรุปว่านักกีฬาคนใดมีความสามารถสูงกว่าในด้านที่สนใจ
คำถามที่ 7: เมื่อนักเรียนอ่านผลการทดลองที่พบว่าอัตราการเติบโตของพืชลดลงเมื่อปริมาณน้ำลดลง นักเรียนควรตีความผลลัพธ์นี้อย่างไร?
แนวทาง: นักเรียนควรพิจารณาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรสองตัวนี้ และตีความว่าการลดลงของน้ำส่งผลโดยตรงต่อการเติบโตของพืช ซึ่งแสดงให้เห็นว่าปริมาณน้ำมีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตของพืช
คำถามที่ 8: เมื่อนักเรียนอ่านผลสำรวจความคิดเห็นของคนในชุมชนเกี่ยวกับโครงการใหม่ นักเรียนจะตีความผลสำรวจนี้อย่างไรเพื่อสรุปว่าคนส่วนใหญ่สนับสนุนหรือไม่สนับสนุนโครงการนี้?
แนวทาง: นักเรียนควรสังเกตเปอร์เซ็นต์หรือจำนวนคนที่สนับสนุนและไม่สนับสนุนโครงการ และเปรียบเทียบเพื่อหาข้อสรุปว่าความคิดเห็นใดมีน้ำหนักมากกว่า
คำถามที่ 9: เมื่อนักเรียนได้รับแผนภูมิที่แสดงผลกระทบของมลพิษทางอากาศต่อสุขภาพ นักเรียนจะตีความข้อมูลนี้อย่างไรเพื่อหาข้อสรุปเกี่ยวกับความสำคัญของการลดมลพิษ?
แนวทาง: นักเรียนควรพิจารณาข้อมูลในแผนภูมิที่แสดงผลกระทบต่อสุขภาพ เช่น จำนวนผู้ป่วยหรืออาการที่เกิดจากมลพิษ และใช้ข้อมูลนี้เพื่อสรุปความจำเป็นในการลดมลพิษ
คำถามที่ 10: เมื่อนักเรียนดูภาพกราฟิกที่แสดงผลการดำเนินงานของบริษัท นักเรียนควรตีความข้อมูลนี้อย่างไรเพื่อหาข้อสรุปว่าบริษัททำงานได้ดีเพียงใดในช่วงเวลาที่ผ่านมา?
แนวทาง: นักเรียนควรพิจารณาข้อมูลเชิงปริมาณ เช่น ยอดขาย กำไร หรือการเติบโตของตลาดในกราฟ และเปรียบเทียบกับช่วงเวลาอื่น ๆ เพื่อสรุปว่าบริษัทมีการพัฒนาอย่างไร
