1.2 องค์ประกอบของ Critical Thinking
1.2.1 การวิเคราะห์ (Analysis)
การวิเคราะห์หมายถึงการแยกแยะข้อมูลหรือปัญหาออกเป็นส่วน ๆ เพื่อทำความเข้าใจรายละเอียดของแต่ละส่วน เช่น การวิเคราะห์ข้อดีข้อเสียของทางเลือกต่าง ๆ ก่อนการตัดสินใจ
ตัวอย่าง: เมื่อนักเรียนต้องเลือกวิธีแก้ปัญหาในโครงการวิทยาศาสตร์ พวกเขาจะต้องแยกแยะว่าข้อมูลใดสนับสนุนแนวทางที่พวกเขาคิดไว้ และข้อมูลใดขัดแย้งกับมัน
คำถามกระตุ้นความคิด
คำถามที่ 1: เมื่อนักเรียนเผชิญกับข้อมูลจำนวนมาก นักเรียนควรเลือกข้อมูลที่สำคัญอย่างไรเพื่อใช้ในการแก้ปัญหา?
แนวทาง: นักเรียนควรเลือกข้อมูลที่ตรงกับปัญหาหรือสถานการณ์ที่พวกเขากำลังพิจารณา โดยใช้หลักฐานหรือข้อมูลที่มาจากแหล่งที่น่าเชื่อถือและเกี่ยวข้องโดยตรงกับปัญหานั้น
คำถามที่ 2: นักเรียนสามารถใช้การวิเคราะห์อย่างไรในการแยกแยะระหว่างความจริงและความคิดเห็นในบทความข่าว?
แนวทาง: นักเรียนสามารถแยกแยะได้โดยพิจารณาข้อมูลที่มีหลักฐานหรือข้อมูลอ้างอิงที่ชัดเจนและตรวจสอบได้ว่าเป็นข้อเท็จจริง ส่วนความคิดเห็นมักเป็นการแสดงมุมมองหรือทัศนคติที่ไม่มีหลักฐานสนับสนุน
คำถามที่ 3: เมื่อนักเรียนทำงานกลุ่ม วิธีใดที่สามารถช่วยให้ทุกคนร่วมกันวิเคราะห์ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ?
แนวทาง: นักเรียนควรแบ่งหน้าที่กันวิเคราะห์ข้อมูลแต่ละส่วน แล้วมารวมกันอภิปรายและเปรียบเทียบความคิดเห็น เพื่อหาทางแก้ไขที่ดีที่สุดร่วมกัน
คำถามที่ 4: นักเรียนควรวิเคราะห์อย่างไรเมื่อต้องเลือกโครงการวิจัยที่จะทำ?
แนวทาง: นักเรียนควรพิจารณาว่าโครงการนั้นมีความน่าสนใจและสอดคล้องกับความสนใจของตนเองหรือไม่ และควรพิจารณาว่ามีทรัพยากรและข้อมูลเพียงพอในการทำโครงการนั้นหรือไม่
คำถามที่ 5: เมื่อนักเรียนพบเจอข้อมูลขัดแย้งกันจากสองแหล่งข้อมูล พวกเขาควรใช้การวิเคราะห์อย่างไรเพื่อตัดสินว่าแหล่งไหนเชื่อถือได้มากกว่า?
แนวทาง: นักเรียนควรตรวจสอบความน่าเชื่อถือของแหล่งข้อมูลทั้งสอง เช่น ผู้เขียนหรือองค์กรที่เผยแพร่ และเปรียบเทียบหลักฐานหรือข้อมูลสนับสนุนที่แต่ละแหล่งนำเสนอ
คำถามที่ 6: เมื่อนักเรียนต้องเลือกเส้นทางการเดินทางไปยังจุดหมายที่ไม่เคยไปมาก่อน นักเรียนควรวิเคราะห์ปัจจัยใดบ้างในการตัดสินใจเลือกเส้นทางที่ดีที่สุด?
แนวทาง: นักเรียนควรพิจารณาระยะทาง เวลาที่ใช้ ความสะดวกสบายของการเดินทาง และปัจจัยอื่น ๆ เช่น สภาพจราจรหรือการใช้ขนส่งสาธารณะ
คำถามที่ 7: นักเรียนจะใช้การวิเคราะห์อย่างไรเมื่อต้องตัดสินใจเลือกอาชีพในอนาคต?
แนวทาง: นักเรียนควรวิเคราะห์ความสนใจ ความสามารถ และโอกาสในตลาดงานของแต่ละอาชีพ และพิจารณาว่าตัวเลือกนั้นสอดคล้องกับเป้าหมายชีวิตของพวกเขาหรือไม่
คำถามที่ 8: เมื่อนักเรียนทำการทดลองวิทยาศาสตร์และพบว่าผลลัพธ์ไม่เป็นไปตามที่คาดไว้ พวกเขาควรวิเคราะห์ปัจจัยใดบ้างในการหาสาเหตุของความผิดพลาด?
แนวทาง: นักเรียนควรตรวจสอบขั้นตอนการทดลอง อุปกรณ์ที่ใช้ ตัวแปรต่าง ๆ และการเก็บข้อมูลว่ามีข้อผิดพลาดในขั้นตอนใดที่อาจทำให้ผลลัพธ์ผิดพลาด
คำถามที่ 9: นักเรียนสามารถใช้การวิเคราะห์เพื่อประเมินคุณภาพของหนังสือที่ต้องการอ่านได้อย่างไร?
แนวทาง: นักเรียนควรพิจารณาผู้เขียน เนื้อหาที่นำเสนอ และบทวิจารณ์จากผู้อ่านอื่น ๆ ว่าหนังสือเล่มนั้นมีเนื้อหาที่ตรงกับความสนใจและมีคุณภาพเพียงพอหรือไม่
คำถามที่ 10: นักเรียนจะใช้การวิเคราะห์อย่างไรในการเลือกกิจกรรมหลังเลิกเรียนที่เหมาะสมกับตนเอง?
แนวทาง: นักเรียนควรพิจารณาว่ากิจกรรมนั้นตรงกับความสนใจและความสามารถของตนเองหรือไม่ และพิจารณาถึงผลประโยชน์ที่กิจกรรมนั้นจะนำมาให้ในด้านการพัฒนาทักษะหรือการสร้างประสบการณ์ใหม่ ๆ
