วิทยาศาสตร์-เคมี ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น
ในหมวดวิทยาศาสตร์-เคมี ระดับมัธยมศึกษาตอนต้นนี้ นักเรียนจะได้สำรวจและเรียนรู้พื้นฐานของเคมีอย่างลึกซึ้ง ตั้งแต่โครงสร้างของสสาร การจำแนกประเภทของสารต่าง ๆ จนถึงการเกิดปฏิกิริยาเคมีที่ซับซ้อน ทุกบทเรียนจะมุ่งเน้นให้ผู้เรียนมีความเข้าใจในแนวคิดทางเคมีที่เป็นพื้นฐานสำคัญ เพื่อเสริมสร้างทักษะการคิดวิเคราะห์ การคำนวณปริมาณสาร และการนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในสถานการณ์จริง
เนื้อหาวิชาจะครอบคลุมหัวข้อสำคัญ เช่น โครงสร้างอะตอม ตารางธาตุ การเกิดพันธะเคมี รวมไปถึงการคำนวณค่า pH และปฏิกิริยาเคมี โดยมีการบูรณาการแนวคิด STEM (วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรมศาสตร์ และคณิตศาสตร์) อย่างชัดเจน เพื่อให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างวิชาการกับการใช้ในอุตสาหกรรม เทคโนโลยี และชีวิตประจำวัน เช่น การพัฒนาวัสดุใหม่ การผลิตพลังงานสะอาด และการพัฒนาอุตสาหกรรมอาหารยั่งยืน
หมวดนี้จะช่วยให้นักเรียนมีพื้นฐานความรู้ด้านเคมีที่มั่นคง พร้อมต่อยอดไปสู่การศึกษาขั้นสูงในสาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี อีกทั้งยังส่งเสริมให้พวกเขามีความพร้อมในการเผชิญกับความท้าทายในโลกปัจจุบันที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วด้วยความเข้าใจที่ครอบคลุมในสาขา STEM อย่างครบถ้วน
สารบัญ
1. บทนำวิชาเคมี (Introduction to Chemistry)
- ความหมายและความสำคัญของเคมี: อธิบายเกี่ยวกับเคมีในชีวิตประจำวัน ความเชื่อมโยงกับสาขาอื่น ๆ
- สสาร (Matter): ประเภทของสสารและสถานะต่าง ๆ และ การเปลี่ยนแปลงสถานะ
- การจำแนกสสาร: ธาตุ สารประกอบ สารผสม และวิธีจำแนกและการประยุกต์ในเทคโนโลยีสมัยใหม่
2. องค์ประกอบของสสาร (Composition of Matter)
- อะตอมและโมเลกุล: อธิบายโครงสร้างของอะตอม และการเกิดพันธะระหว่างอะตอม
- การคำนวณมวลโมเลกุล: การคำนวณมวลโมเลกุล และปริมาณสารสัมพันธ์ ในสมการเคมีเบื้องต้น
- การประยุกต์ใน STEM: การใช้อะตอมและโมเลกุลในนาโนเทคโนโลยีและการพัฒนาวัสดุใหม่ ๆ
3. ตารางธาตุและสมบัติของธาตุ (Periodic Table and Properties of Elements)
- ตารางธาตุ (Periodic Table): การจัดเรียงธาตุ หมู่ คาบ สมบัติของธาตุในแต่ละกลุ่ม
- การคำนวณเกี่ยวกับธาตุ: การหามวลอะตอมเฉลี่ย การหาจำนวนอะตอมในสารประกอบ
- ความเชื่อมโยงกับ STEM: การใช้ตารางธาตุในการออกแบบอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และวัสดุต่าง ๆ
4. พันธะเคมี (Chemical Bonding)
- พันธะไอออนิก (Ionic Bonding): การถ่ายโอนอิเล็กตรอนระหว่างอะตอม การเกิดประจุบวกและลบ
- พันธะโคเวเลนต์ (Covalent Bonding): การใช้อิเล็กตรอนร่วมกันในโมเลกุลที่มีพันธะโคเวเลนต์
- การคำนวณความเป็นขั้วและพลังงานพันธะ: การคำนวณพลังงานที่เกิดขึ้นในการแตกพันธะ
- การประยุกต์ใน STEM: การใช้พันธะเคมีในกระบวนการผลิตแบตเตอรี่และเซลล์เชื้อเพลิง
5. ปฏิกิริยาเคมี (Chemical Reactions)
- ประเภทของปฏิกิริยาเคมี: ปฏิกิริยาการรวมตัว ปฏิกิริยาสลายตัว และปฏิกิริยาแลกเปลี่ยน
- การคำนวณสมการเคมี: ฝึกการปรับสมดุลสมการเคมี และการคำนวณปริมาณสารสัมพันธ์ในปฏิกิริยา
- การเชื่อมโยงกับ STEM: การใช้ปฏิกิริยาเคมีในการผลิตพลังงานในเครื่องยนต์และเซลล์เชื้อเพลิง
6. กรด-เบส และ pH (Acids, Bases, and pH)
- กรด-เบสและการคำนวณค่า pH: อธิบายเกี่ยวกับสารที่เป็นกรดและเบส คำนวณค่า pH และ pOH
- ความเป็นกลางและปฏิกิริยาเคมี: การคำนวณการเกิดปฏิกิริยาระหว่างกรดและเบส
- การเชื่อมโยงกับ STEM: การใช้กรดและเบสในการผลิตผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม
7. สารละลาย (Solutions)
- องค์ประกอบของสารละลาย: ตัวทำละลาย ตัวถูกละลาย และการหาความเข้มข้นของสารละลาย
- การคำนวณความเข้มข้นของสารละลาย: การคำนวณ molarity และ dilution
- การเชื่อมโยงกับ STEM: การใช้สารละลายในกระบวนการบำบัดน้ำ และการเตรียมสารเคมีในห้องปฏิบัติการ
8. เคมีในชีวิตประจำวัน (Chemistry in Everyday Life)
- เคมีในอาหาร: การใช้เคมีในกระบวนการผลิตอาหาร เช่น การแปรรูปอาหาร การใช้สารกันบูด
- การคำนวณพลังงานในอาหาร: การคำนวณพลังงานในอาหารที่ได้จากคาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน
- การเชื่อมโยงกับ STEM: การใช้เคมีในการพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารเพื่อสุขภาพและการผลิตอาหารยั่งยืน