การเปลี่ยนแปลงของแสงและเงา
การเตรียมอุปกรณ์:
- ไฟฉายหรือแหล่งกำเนิดแสง – สำหรับทดลองสร้างเงา
- วัตถุหรือของเล่นขนาดเล็ก – เช่น ตุ๊กตา, บล็อกไม้ หรือของใช้ในบ้าน เพื่อใช้ในการสร้างเงา
- แผ่นกระดาษและดินสอสี – สำหรับวาดภาพและจดบันทึกการทดลอง
การสอนเบื้องต้น:
- แนะนำแนวคิดเรื่องแสงและเงา: พ่อแม่อธิบายให้เด็กเข้าใจว่าแสงเป็นสิ่งที่ทำให้เรามองเห็นสิ่งต่างๆ และเมื่อแสงส่องไปที่วัตถุ จะเกิดเงาขึ้นด้านหลังวัตถุนั้น เงาเป็นพื้นที่ที่ไม่มีแสงส่องถึง
- อธิบายการเกิดเงา: อธิบายว่าเงาเกิดขึ้นเมื่อมีวัตถุบังแสง เงาจะปรากฏอยู่ตรงข้ามกับแหล่งกำเนิดแสง และขนาดหรือรูปร่างของเงาจะเปลี่ยนไปตามทิศทางและความเข้มของแสง
การทำกิจกรรม:
- การทดลองสร้างเงา: ให้เด็กใช้ไฟฉายส่องไปที่วัตถุหรือของเล่นขนาดเล็กที่เตรียมไว้ แล้วสังเกตเงาที่เกิดขึ้นด้านหลังวัตถุ ให้เด็กลองปรับตำแหน่งไฟฉายเพื่อดูว่าทิศทางและขนาดของเงาเปลี่ยนไปอย่างไร เช่น เงาจะใหญ่ขึ้นเมื่อไฟฉายอยู่ใกล้ และเล็กลงเมื่อไฟฉายอยู่ไกลออกไป
- การสังเกตเงาธรรมชาติ: ให้เด็กลองออกไปนอกบ้านและสังเกตเงาที่เกิดจากแสงแดด เช่น เงาของต้นไม้หรือเงาของตัวเอง ให้เด็กลองเดินและสังเกตว่าเงาเปลี่ยนตำแหน่งไปตามการเคลื่อนไหวของแสงและวัตถุอย่างไร
- การวาดภาพเงา: ให้เด็กลองวาดภาพเงาที่สังเกตเห็น เช่น วาดเงาของของเล่นที่ทดลองกับไฟฉาย หรือวาดเงาของตัวเองจากแสงแดด พร้อมอธิบายว่าเงาเกิดขึ้นได้อย่างไร
การอภิปรายและสรุปผล:
- การแบ่งปันสิ่งที่ได้เรียนรู้: ให้เด็กอธิบายให้พ่อแม่ฟังว่าเงาเกิดขึ้นอย่างไร เช่น “หนูส่องไฟฉายไปที่ตุ๊กตา แล้วเห็นเงาอยู่ด้านหลังค่ะ” หรือ “เมื่อหนูเดิน เงาของหนูก็เปลี่ยนตำแหน่งไปด้วย”
- เสริมความเข้าใจ: พ่อแม่สามารถถามคำถามเพิ่มเติม เช่น “หนูคิดว่าเงาจะหายไปได้อย่างไร?” หรือ “ทำไมเงาจึงเปลี่ยนขนาดเมื่อไฟฉายอยู่ใกล้หรือไกลวัตถุ?”
การประเมินผล:
- สังเกตการทดลองและการสังเกตของเด็ก: ดูว่าเด็กสามารถเข้าใจการเกิดเงาและการเปลี่ยนแปลงของเงาได้อย่างถูกต้องหรือไม่
- การประเมินความเข้าใจ: พ่อแม่สามารถถามคำถามเพิ่มเติม เช่น “หนูคิดว่าถ้าไม่มีแสงเงาจะเกิดขึ้นได้ไหม?” หรือ “ทำไมเงาของวัตถุเปลี่ยนขนาดเมื่อเราขยับไฟฉาย?”
- ตรวจผลงานการวาดภาพและบันทึก: ตรวจสอบว่าภาพที่เด็กวาดและบันทึกเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของเงาตรงกับการสังเกตที่ทำหรือไม่ และให้คำชมเชยเมื่อเด็กทำได้ถูกต้อง
