2. ประเภทของการสื่อสาร (Types of Communication)
2.2 การสื่อสารที่ไม่ใช้คำพูด (Non-verbal Communication)
การสื่อสารที่ไม่ใช้คำพูด คือการถ่ายทอดข้อมูลหรือความรู้สึกโดยไม่ใช้คำพูดหรือข้อความ ซึ่งเป็นการใช้สัญญาณหรือสัญลักษณ์ต่าง ๆ เช่น ภาษากาย การแสดงออกทางสีหน้า การเคลื่อนไหวของร่างกาย และการใช้พื้นที่ การสื่อสารประเภทนี้มักเกิดขึ้นโดยไม่รู้ตัว แต่มีบทบาทสำคัญในการสร้างความหมายและความเข้าใจระหว่างบุคคล
การสื่อสารที่ไม่ใช้คำพูดมักจะส่งเสริมและสนับสนุนการสื่อสารทางวาจา โดยการแสดงออกทางกายภาพเหล่านี้สามารถช่วยให้ผู้รับสารเข้าใจความรู้สึกหรือเจตนาของผู้ส่งสารได้ดียิ่งขึ้น อย่างไรก็ตาม หากภาษากายและคำพูดไม่สอดคล้องกัน อาจทำให้เกิดความสับสนหรือความเข้าใจผิดได้
ประเภทของการสื่อสารที่ไม่ใช้คำพูด:
-
ภาษากาย (Body Language):
ภาษากายเป็นการแสดงออกทางร่างกาย เช่น การใช้มือ การเคลื่อนไหวร่างกาย และท่าทางต่าง ๆ การยืนหรือท่านั่งอาจบ่งบอกถึงระดับความมั่นใจ ความสนใจ หรือความผ่อนคลายของบุคคล เช่น การยืนหลังตรงและใช้มือประกอบการพูดแสดงถึงความมั่นใจ ในขณะที่การกอดอกหรือหลบสายตาอาจแสดงถึงความไม่สบายใจหรือปิดกั้น -
การแสดงออกทางสีหน้า (Facial Expressions):
สีหน้าเป็นการสื่อสารที่แสดงความรู้สึกของบุคคลได้ชัดเจนที่สุด ไม่ว่าจะเป็นความสุข ความเศร้า ความโกรธ หรือความกังวล เช่น การยิ้มบ่งบอกถึงความเป็นมิตรและเปิดใจ ในขณะที่คิ้วขมวดแสดงถึงความไม่พอใจหรือความสับสน -
การใช้สายตา (Eye Contact):
การสบตาหรือการเลี่ยงสายตาเป็นส่วนหนึ่งของการสื่อสารที่ไม่ใช้คำพูด การสบตาอย่างเหมาะสมแสดงถึงความสนใจและความมั่นใจ ในขณะที่การหลบสายตาหรือมองไปทางอื่นอาจแสดงถึงความไม่มั่นใจหรือการปิดกั้นการสื่อสาร -
ท่าทางและการเคลื่อนไหว (Gestures and Movements):
การใช้ท่าทางมือหรือการเคลื่อนไหวอื่น ๆ เป็นสัญลักษณ์ที่ช่วยเสริมคำพูด เช่น การชูนิ้วโป้งเป็นการสื่อสารว่าทุกอย่างดี หรือการพยักหน้าแสดงถึงการยอมรับและเห็นด้วย -
การใช้พื้นที่และระยะห่าง (Use of Space and Proximity):
การจัดระยะห่างระหว่างบุคคลก็เป็นการสื่อสารเช่นกัน ระยะห่างที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับความสัมพันธ์และบริบท เช่น การอยู่ใกล้ชิดกันในระยะที่พอดีแสดงถึงความสนิทสนม ในขณะที่การถอยห่างออกไปอาจบ่งบอกถึงความไม่สบายใจ
ความสำคัญของการสื่อสารที่ไม่ใช้คำพูด:
- ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจในความหมายที่ซ่อนอยู่ในคำพูด
- แสดงอารมณ์และความรู้สึกที่ไม่ได้แสดงออกทางคำพูด
- ช่วยส่งเสริมการสื่อสารที่ชัดเจนและเปิดเผยมากขึ้น
