3.3 เทคนิคในการตัดสินใจ

การตัดสินใจที่ดีมักมาจากการใช้เทคนิคและวิธีการที่ช่วยให้เราประเมินข้อมูลและทางเลือกอย่างมีประสิทธิภาพ การใช้เทคนิคที่เหมาะสมสามารถทำให้กระบวนการตัดสินใจมีโครงสร้างและเป็นระบบมากขึ้น โดยช่วยลดความสับสนและความไม่แน่นอนในการเลือกทางเลือกที่ดีที่สุด เทคนิคในการตัดสินใจมีหลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับสถานการณ์และลักษณะของปัญหาที่เรากำลังเผชิญ

การใช้ข้อมูลเชิงวิเคราะห์ (Analytical Decision Making)

เทคนิคนี้เน้นไปที่การรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลอย่างละเอียดก่อนตัดสินใจ โดยใช้ข้อมูลและหลักฐานเป็นฐานในการประเมินทางเลือกต่าง ๆ ข้อมูลที่ได้จะช่วยให้เรามองเห็นผลลัพธ์ที่เป็นไปได้ของแต่ละทางเลือก และช่วยให้การตัดสินใจมีความแม่นยำและเป็นกลางมากขึ้น การใช้เทคนิคเชิงวิเคราะห์มักใช้ในสถานการณ์ที่ต้องการความแม่นยำสูง เช่น การวางแผนการเงิน การลงทุน หรือการตัดสินใจด้านธุรกิจ

ตัวอย่างเช่น การใช้ตารางเปรียบเทียบข้อดีและข้อเสียของแต่ละทางเลือก หรือการใช้ตัวเลขและข้อมูลเชิงสถิติเพื่อประเมินผลกระทบของทางเลือกต่าง ๆ

การใช้อารมณ์ในการตัดสินใจ (Emotional Decision Making)

เทคนิคการใช้อารมณ์ในการตัดสินใจเน้นที่การฟังเสียงภายในและความรู้สึกส่วนตัวในการเลือกทางเลือกที่เหมาะสม การใช้อารมณ์เป็นพื้นฐานในการตัดสินใจไม่จำเป็นต้องเป็นสิ่งที่ไม่ดีเสมอไป บางครั้งการฟังความรู้สึกของตัวเองสามารถช่วยให้เราเลือกทางเลือกที่สอดคล้องกับคุณค่าและความเชื่อส่วนบุคคล และทำให้เรารู้สึกมั่นใจและพึงพอใจกับการตัดสินใจนั้น

ตัวอย่างเช่น การเลือกงานหรือเส้นทางชีวิตที่รู้สึกว่าสอดคล้องกับความฝันและความสนใจของตนเอง แม้ว่าทางเลือกนั้นอาจไม่ใช่สิ่งที่สังคมหรือข้อมูลชี้ว่าน่าจะดีที่สุด

การประเมินผลกระทบจากการตัดสินใจ (Impact Assessment)

การประเมินผลกระทบเป็นเทคนิคที่ช่วยให้เรามองเห็นว่าการตัดสินใจแต่ละครั้งจะส่งผลกระทบอย่างไรต่อสิ่งต่าง ๆ รอบตัว ไม่ว่าจะเป็นตัวเราเอง ผู้อื่น หรือสังคม เทคนิคนี้เกี่ยวข้องกับการวิเคราะห์ว่าผลลัพธ์ของการตัดสินใจจะสร้างประโยชน์หรือมีผลกระทบเชิงลบอย่างไร การประเมินผลกระทบช่วยให้เรามีความเข้าใจที่ครอบคลุมมากขึ้นและสามารถตัดสินใจได้อย่างมีความรับผิดชอบมากขึ้น

ตัวอย่างเช่น การพิจารณาผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมจากการเลือกผลิตภัณฑ์หรือบริการ หรือการคาดการณ์ผลกระทบระยะยาวของการตัดสินใจทางธุรกิจต่อพนักงานและลูกค้า

การตัดสินใจแบบรวมกลุ่ม (Group Decision Making)

ในบางสถานการณ์ การตัดสินใจที่ดีที่สุดอาจเกิดจากการทำงานร่วมกับผู้อื่น เทคนิคการตัดสินใจแบบรวมกลุ่มเป็นกระบวนการที่รวมความรู้ ประสบการณ์ และความคิดเห็นจากหลาย ๆ คน เพื่อนำมาประกอบการตัดสินใจ เทคนิคนี้ช่วยให้เราสามารถใช้ประโยชน์จากมุมมองที่หลากหลายและสามารถหาทางเลือกที่ดีที่สุดร่วมกันได้

ตัวอย่างเช่น การตัดสินใจเกี่ยวกับโครงการใหญ่ ๆ ในองค์กรที่ต้องอาศัยความร่วมมือจากหลายฝ่าย หรือการใช้วิธีระดมความคิดเพื่อหาทางแก้ปัญหาที่สร้างสรรค์และนวัตกรรม

การใช้สัญชาตญาณ (Intuitive Decision Making)

การตัดสินใจบางอย่างอาจไม่สามารถพึ่งพาข้อมูลหรือการวิเคราะห์อย่างเป็นระบบได้เสมอไป ในบางครั้งเราจำเป็นต้องใช้สัญชาตญาณในการตัดสินใจ เทคนิคการใช้สัญชาตญาณเป็นการอาศัยประสบการณ์และความรู้สึกภายในเพื่อตัดสินใจในสถานการณ์ที่มีความไม่แน่นอนสูง การตัดสินใจแบบนี้มักใช้ในสถานการณ์ที่ต้องการการตัดสินใจอย่างรวดเร็ว เช่น ในกรณีฉุกเฉินหรือเมื่อมีข้อจำกัดด้านเวลา

ตัวอย่างเช่น การตัดสินใจที่ต้องอาศัยความเร็วในภาวะฉุกเฉิน เช่น การตัดสินใจในเหตุการณ์อุบัติเหตุ หรือการตัดสินใจของผู้นำในสถานการณ์ที่มีความเสี่ยงสูง