บทที่ 9: การติดต่อฐานข้อมูลเบื้องต้น
9.1 แนะนำฐานข้อมูล: ฐานข้อมูลคืออะไร และทำไมต้องใช้
จากบทที่ 1 ถึงบทที่ 8 เราได้เรียนรู้เกี่ยวกับการเขียนโปรแกรมด้วย Python ซึ่งครอบคลุมพื้นฐานสำคัญ เช่น การใช้ตัวแปร, การเขียนเงื่อนไข, การวนซ้ำ, การจัดการไฟล์, การสร้างฟังก์ชัน, และการสร้างโปรแกรมขนาดเล็ก สิ่งเหล่านี้ช่วยให้เราสามารถพัฒนาโปรแกรมได้หลากหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นเครื่องคิดเลข, เกมทายเลข, หรือการจัดการข้อมูลในไฟล์
อย่างไรก็ตาม เมื่อโปรแกรมของเรามีขนาดใหญ่ขึ้นและมีข้อมูลจำนวนมากขึ้น การจัดเก็บข้อมูลในไฟล์ธรรมดาอาจไม่เพียงพอ เราต้องการเครื่องมือที่สามารถจัดการข้อมูลอย่างเป็นระบบ มีประสิทธิภาพ และรองรับการเข้าถึงข้อมูลที่ซับซ้อนมากขึ้น ซึ่งเครื่องมือที่สามารถตอบโจทย์นี้ได้คือ ฐานข้อมูล (Database)
ฐานข้อมูลคืออะไร?
ฐานข้อมูล (Database) เป็นระบบที่ใช้จัดเก็บข้อมูลในรูปแบบที่สามารถจัดการและเข้าถึงได้อย่างมีประสิทธิภาพ ฐานข้อมูลสามารถเก็บข้อมูลได้ในปริมาณมาก และอนุญาตให้ผู้ใช้ทำการบันทึก, อ่าน, แก้ไข, และลบข้อมูลได้ตามต้องการ
ตัวอย่างข้อมูลที่สามารถจัดเก็บในฐานข้อมูลได้ เช่น
- รายชื่อพนักงานในบริษัท
- ข้อมูลลูกค้าในระบบขายสินค้าออนไลน์
- รายการสินค้าคงคลังในคลังสินค้า
- ข้อมูลทางการเงินและธุรกรรมของธนาคาร
ทำไมต้องใช้ฐานข้อมูล?
- จัดการข้อมูลขนาดใหญ่: ฐานข้อมูลสามารถจัดเก็บข้อมูลในปริมาณมากและทำให้สามารถค้นหาและจัดการข้อมูลได้อย่างรวดเร็ว
- ความปลอดภัยและความเป็นส่วนตัว: ฐานข้อมูลช่วยให้สามารถควบคุมการเข้าถึงข้อมูลได้ เช่น การกำหนดสิทธิ์ให้กับผู้ใช้ที่แตกต่างกัน
- ความยืดหยุ่นในการจัดเก็บและดึงข้อมูล: ฐานข้อมูลรองรับการจัดเก็บข้อมูลในรูปแบบโครงสร้างต่าง ๆ เช่น ตาราง และสามารถสร้างความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูลได้
- ประสิทธิภาพในการประมวลผล: ฐานข้อมูลมีระบบการจัดการที่มีประสิทธิภาพในการประมวลผลข้อมูลขนาดใหญ่ รวมถึงการจัดเรียงและคำนวณข้อมูล
- การทำงานร่วมกันได้: หลายคนสามารถทำงานบนฐานข้อมูลเดียวกันได้พร้อมกัน โดยที่ระบบจะจัดการการเข้าถึงข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพ
Python และการเชื่อมต่อกับฐานข้อมูล
Python เป็นภาษาการเขียนโปรแกรมที่ยืดหยุ่นและมีความสามารถในการเชื่อมต่อกับฐานข้อมูลหลากหลายประเภท ไม่ว่าจะเป็นฐานข้อมูลขนาดเล็กหรือฐานข้อมูลที่ใช้ในองค์กรขนาดใหญ่ ด้วยไลบรารีที่มีประสิทธิภาพและง่ายต่อการใช้งาน ทำให้ Python สามารถทำงานร่วมกับฐานข้อมูลได้หลายชนิด เช่น:
- SQLite: ฐานข้อมูลแบบฝังตัวที่มีขนาดเล็กและเบา เหมาะสำหรับการพัฒนาโปรแกรมขนาดเล็ก หรือการทดสอบและพัฒนาแอปพลิเคชัน
- MySQL: ระบบจัดการฐานข้อมูลแบบเปิดที่นิยมใช้งานในระบบเว็บไซต์และระบบสารสนเทศ
- PostgreSQL: ฐานข้อมูลที่รองรับฟีเจอร์ขั้นสูง มีความสามารถในการจัดการข้อมูลขนาดใหญ่และซับซ้อน
- Microsoft SQL Server: ฐานข้อมูลที่มีความปลอดภัยสูงและนิยมใช้ในองค์กรขนาดใหญ่
- Oracle Database: ฐานข้อมูลที่มีประสิทธิภาพสูง ใช้ในการจัดการข้อมูลขององค์กรที่มีขนาดใหญ่
SQLite: จุดเริ่มต้นที่ง่ายและสะดวก
ในบทที่ 9 นี้ เราจะเริ่มต้นเรียนรู้การติดต่อฐานข้อมูลโดยใช้ SQLite ซึ่งเป็นฐานข้อมูลที่มาพร้อมกับ Python ทำให้เราไม่จำเป็นต้องติดตั้งโปรแกรมเสริมใด ๆ เพิ่มเติม SQLite เหมาะสำหรับการเริ่มต้นเพราะใช้งานง่าย มีขนาดเล็ก และสามารถฝังลงในแอปพลิเคชันได้โดยตรง
