บทที่ 4: การใช้บล็อกฟังก์ชัน (My Blocks)

วัตถุประสงค์การเรียนรู้

นักเรียนจะได้เรียนรู้วิธีการสร้างและใช้ฟังก์ชัน (Functions) ในโปรแกรม Scratch เพื่อทำให้โปรแกรมมีโครงสร้างที่ชัดเจนและใช้งานง่ายขึ้น
นักเรียนจะสามารถสร้างบล็อกคำสั่งใหม่ (My Blocks) เพื่อใช้ซ้ำในโปรแกรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ

1. การแนะนำฟังก์ชัน (Functions)

ฟังก์ชัน (Functions) คือกลุ่มคำสั่งที่ถูกจัดเก็บไว้ด้วยกัน เพื่อให้สามารถเรียกใช้งานซ้ำได้ในหลายๆ ส่วนของโปรแกรม การใช้ฟังก์ชันจะช่วยให้โปรแกรมมีโครงสร้างที่ชัดเจนขึ้น ลดการเขียนโค้ดซ้ำ และทำให้โปรแกรมดูง่ายขึ้น

ใน Scratch นักเรียนสามารถสร้างฟังก์ชันของตัวเองได้โดยการใช้ "My Blocks" ซึ่งเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้เราสร้างบล็อกคำสั่งใหม่ขึ้นมาเอง

2. การสร้างบล็อกฟังก์ชัน (My Blocks)

ในการสร้างบล็อกฟังก์ชัน (My Blocks) นักเรียนสามารถทำตามขั้นตอนต่อไปนี้:

ไปที่หมวด "My Blocks" ซึ่งเป็นบล็อกสีชมพู
คลิกที่ปุ่ม "สร้างบล็อก" และตั้งชื่อบล็อกฟังก์ชันใหม่ เช่น "กระโดด" หรือ "หมุน"
ในหน้าต่างการสร้างบล็อก นักเรียนสามารถกำหนดพารามิเตอร์ (Parameters) เพิ่มเติม เช่น การตั้งค่าตัวเลขหรือตัวแปรที่ฟังก์ชันสามารถใช้ได้

ตัวอย่าง:
สร้างฟังก์ชันชื่อ "กระโดด" ซึ่งจะทำให้ตัวละครเคลื่อนไหวขึ้นและลง

3. การใช้ฟังก์ชันในโปรแกรม

หลังจากที่สร้างฟังก์ชันแล้ว นักเรียนสามารถนำบล็อกฟังก์ชันที่สร้างมาใช้ในโปรแกรมได้ทันที การใช้ฟังก์ชันช่วยให้การเขียนโปรแกรมง่ายขึ้น เพราะเราสามารถเรียกใช้บล็อกฟังก์ชันซ้ำได้ทุกที่ที่ต้องการโดยไม่ต้องเขียนคำสั่งเดิมซ้ำๆ

ใช้บล็อกฟังก์ชัน (My Blocks) ในส่วนต่างๆ ของโปรแกรมที่ต้องการให้ฟังก์ชันทำงาน
สามารถปรับแต่งค่าพารามิเตอร์ในบล็อกฟังก์ชันเพื่อให้แต่ละครั้งที่เรียกใช้งานทำงานแตกต่างกันได้

ตัวอย่าง:
เรียกใช้ฟังก์ชัน "กระโดด" เมื่อคลิกที่ตัวละคร เพื่อให้ตัวละครกระโดดทุกครั้งที่ถูกคลิก

4. การสร้างฟังก์ชันที่มีพารามิเตอร์ (Parameters)

การสร้างฟังก์ชันที่มีพารามิเตอร์จะช่วยให้เราสามารถกำหนดค่าในการทำงานของฟังก์ชันได้ โดยพารามิเตอร์เป็นค่าที่ส่งเข้าไปในฟังก์ชันเพื่อใช้ควบคุมการทำงาน เช่น ความเร็วในการกระโดด หรือจำนวนครั้งที่กระโดด

ในขั้นตอนการสร้างบล็อกฟังก์ชัน นักเรียนสามารถเพิ่มพารามิเตอร์ เช่น ตัวเลข หรือข้อความ ที่จะส่งเข้าไปในฟังก์ชันได้
ใช้พารามิเตอร์เพื่อปรับแต่งพฤติกรรมของฟังก์ชันให้มีความยืดหยุ่นมากขึ้น

ตัวอย่าง:
สร้างฟังก์ชัน "หมุน" ที่มีพารามิเตอร์เป็นจำนวนองศาที่ต้องการหมุน

5. การใช้ฟังก์ชันในการจัดระเบียบโปรแกรม

การใช้ฟังก์ชันเป็นเครื่องมือที่ดีในการจัดระเบียบโปรแกรม เมื่อโปรแกรมมีความซับซ้อนมากขึ้น ฟังก์ชันจะช่วยให้การทำงานแต่ละส่วนของโปรแกรมถูกแยกออกมาอย่างชัดเจน ทำให้โปรแกรมเข้าใจง่ายขึ้น และลดความซับซ้อนในการแก้ไขโค้ด

สร้างฟังก์ชันสำหรับงานที่ต้องทำซ้ำหลายครั้ง เช่น การเคลื่อนไหว การเปลี่ยนฉาก หรือการคำนวณ
ใช้ฟังก์ชันเพื่อแยกการทำงานที่ซับซ้อนออกมา ทำให้โปรแกรมสามารถอ่านและแก้ไขได้ง่ายขึ้น

6. สรุปบทเรียน

นักเรียนได้เรียนรู้วิธีการสร้างและใช้ฟังก์ชัน (My Blocks) ในโปรแกรม Scratch เพื่อจัดการโปรแกรมที่ซับซ้อนและใช้งานง่ายขึ้น
นักเรียนสามารถสร้างฟังก์ชันที่มีพารามิเตอร์ เพื่อให้ฟังก์ชันมีความยืดหยุ่นและใช้งานได้หลายรูปแบบ

กิจกรรมเสริม
ให้นักเรียนสร้างเกมที่มีการใช้ฟังก์ชันซ้ำๆ เช่น การกระโดดหรือหมุน โดยสร้างฟังก์ชันใหม่ใน "My Blocks" และนำมาใช้งานในโปรแกรม จากนั้นแลกเปลี่ยนโปรเจกต์กับเพื่อนเพื่อทดสอบและดูผลลัพธ์