การเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์

วัตถุประสงค์:

• เพื่อให้เด็กเข้าใจการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ในท้องฟ้า
• เพื่อให้เด็กสังเกตและบันทึกการเปลี่ยนแปลงในตำแหน่งของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ในแต่ละวันและแต่ละคืน
• เพื่อสอนเด็กเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์กับเวลาและฤดูกาล

อุปกรณ์:

• สมุดบันทึกและปากกา
• นาฬิกา
• เข็มทิศ (ถ้ามี)
• กล้องโทรทรรศน์หรือกล้องส่องทางไกล (ถ้ามี)
• ตารางการขึ้น-ตกของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ (สามารถหาได้จากอินเทอร์เน็ตหรือแอปพลิเคชัน)

ขั้นตอนการสอน:

1. การสังเกตดวงอาทิตย์:

   • สอนให้เด็กสังเกตและบันทึกตำแหน่งของดวงอาทิตย์ในช่วงเวลาต่าง ๆ ของวัน เช่น ตอนเช้า กลางวัน และเย็น
   • ให้เด็กใช้เข็มทิศในการหาทิศทางที่ดวงอาทิตย์ขึ้นและตก
   • ให้เด็กบันทึกเวลาและทิศทางที่ดวงอาทิตย์ขึ้นและตกในแต่ละวัน
   • สอนให้เด็กสังเกตการเปลี่ยนแปลงของเงาในช่วงเวลาต่าง ๆ ของวัน และทำแผนภาพการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์

2. การสังเกตดวงจันทร์:

   • สอนให้เด็กสังเกตและบันทึกตำแหน่งของดวงจันทร์ในช่วงเวลาต่าง ๆ ของคืน
   • ให้เด็กสังเกตการเปลี่ยนแปลงของดวงจันทร์ในแต่ละคืน เช่น การขึ้นและตกของดวงจันทร์ ตำแหน่งในท้องฟ้า และระยะเวลาที่ดวงจันทร์อยู่ในท้องฟ้า
   • ให้เด็กสังเกตการเปลี่ยนแปลงของรูปร่างของดวงจันทร์ในแต่ละคืน เช่น ดวงจันทร์เต็มดวง ครึ่งดวง หรือดวงจันทร์เสี้ยว และบันทึกการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ในสมุดบันทึก

3. การสอนเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์กับเวลาและฤดูกาล:

   • อธิบายให้เด็กเข้าใจว่าโลกหมุนรอบตัวเองและรอบดวงอาทิตย์ ทำให้เกิดการขึ้นและตกของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ รวมถึงการเปลี่ยนแปลงของฤดูกาล
   • สอนให้เด็กสังเกตการเปลี่ยนแปลงของตำแหน่งการขึ้นและตกของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ในแต่ละฤดูกาล และบันทึกข้อมูลเหล่านี้
   • ทำกิจกรรมสร้างแผนภาพการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ในแต่ละฤดูกาล เพื่อให้เด็กเห็นภาพชัดเจนมากขึ้น

คำถามเพื่อกระตุ้นความคิดและคำตอบ

1. ทำไมดวงอาทิตย์ถึงขึ้นทางทิศตะวันออกและตกทางทิศตะวันตก?

   • คำตอบ: ดวงอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันออกและตกทางทิศตะวันตกเนื่องจากการหมุนของโลก โลกหมุนรอบตัวเองจากทิศตะวันตกไปทางทิศตะวันออก ดังนั้นเราจึงเห็นดวงอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันออกและตกทางทิศตะวันตก

2. ทำไมดวงจันทร์มีรูปร่างเปลี่ยนไปในแต่ละคืน?

   • คำตอบ: รูปร่างของดวงจันทร์ที่เราเห็นเปลี่ยนไปเนื่องจากการเคลื่อนที่ของดวงจันทร์รอบโลก ซึ่งเรียกว่า "ข้างขึ้นข้างแรม" เมื่อดวงจันทร์เคลื่อนที่ในตำแหน่งที่แตกต่างกัน เราจึงเห็นรูปร่างของดวงจันทร์ที่แตกต่างกัน

3. การเปลี่ยนแปลงของตำแหน่งดวงอาทิตย์และดวงจันทร์มีผลต่อฤดูกาลอย่างไร?

   • คำตอบ: การเปลี่ยนแปลงของตำแหน่งดวงอาทิตย์มีผลต่อฤดูกาลเพราะว่าโลกหมุนรอบดวงอาทิตย์ในแนวเอียง การเอียงของโลกทำให้บางส่วนของโลกได้รับแสงแดดมากขึ้นในบางช่วงเวลา ซึ่งทำให้เกิดฤดูกาลต่าง ๆ ส่วนการเปลี่ยนแปลงของดวงจันทร์ไม่มีผลต่อฤดูกาล แต่มีผลต่อการเกิดน้ำขึ้นน้ำลง

4. ถ้าไม่มีดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ โลกของเราจะเป็นอย่างไร?

   • คำตอบ: ถ้าไม่มีดวงอาทิตย์ โลกจะไม่มีแสงสว่างและความร้อน ซึ่งทำให้ไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้ นอกจากนี้วงจรของวันและคืนจะไม่เกิดขึ้น ถ้าไม่มีดวงจันทร์ เราจะไม่เห็นแสงจันทร์ในเวลากลางคืน และจะไม่มีการเกิดน้ำขึ้นน้ำลงที่ช่วยรักษาสมดุลของระบบนิเวศทางทะเล

การประเมินผล:

• ตรวจสอบสมุดบันทึกและการบันทึกของเด็กว่าได้สังเกตและบันทึกตำแหน่งการขึ้น-ตกของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์อย่างถูกต้อง
• ให้เด็กนำเสนอข้อมูลและแผนภาพการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ที่ได้บันทึกไว้
• ประเมินความเข้าใจของเด็กจากคำถามที่กระตุ้นความคิดและการตอบคำถามของเด็ก