การวัดค่า pH ของสารต่าง ๆ

วัตถุประสงค์:

• เพื่อให้เด็กเข้าใจหลักการของความเป็นกรด-ด่าง (pH)
• เพื่อสอนเด็กเกี่ยวกับวิธีการวัดค่า pH ของสารต่าง ๆ
• เพื่อเสริมสร้างความสนใจในวิทยาศาสตร์และการทดลอง

อุปกรณ์:

• กระดาษลิตมัสหรือกระดาษวัดค่า pH
• สารละลายต่าง ๆ เช่น น้ำมะนาว น้ำส้มสายชู น้ำอัดลม น้ำสบู่ น้ำยาล้างจาน น้ำประปา น้ำเกลือ
• ถ้วยพลาสติกหรือแก้วสำหรับใส่สารละลาย
• แผ่นกระดาษและปากกา สำหรับบันทึกผล

ขั้นตอนการทดลอง:

1. การเตรียมสารละลาย:

   • เตรียมถ้วยพลาสติกหรือแก้วสำหรับใส่สารละลายต่าง ๆ
   • ใส่สารละลายแต่ละชนิดลงในถ้วยหรือแก้วที่เตรียมไว้

2. การวัดค่า pH:

   • ใช้กระดาษลิตมัสหรือกระดาษวัดค่า pH จุ่มลงในสารละลายแต่ละชนิด
   • รอสักครู่ให้กระดาษวัดค่า pH เปลี่ยนสี
   • เปรียบเทียบสีของกระดาษวัดค่า pH กับแถบสีบนกล่องกระดาษวัดค่า pH เพื่อหาค่า pH ของสารละลายนั้น

3. การบันทึกผล:

   • บันทึกค่าที่ได้จากการวัดค่า pH ของสารละลายแต่ละชนิดลงในแผ่นกระดาษ
   • จัดทำตารางเปรียบเทียบค่า pH ของสารละลายแต่ละชนิด

4. การวิเคราะห์ผลลัพธ์:

   • วิเคราะห์และสรุปผลการทดลองเกี่ยวกับความเป็นกรด-ด่างของสารละลายแต่ละชนิด
   • อธิบายความหมายของค่า pH ว่าค่า pH ต่ำแสดงถึงความเป็นกรดสูง ค่า pH สูงแสดงถึงความเป็นด่างสูง และค่า pH 7 แสดงถึงความเป็นกลาง

คำถามเพื่อกระตุ้นความคิดและคำตอบ

1. ทำไมสารละลายบางชนิดมีค่า pH ต่ำ (เป็นกรด) และบางชนิดมีค่า pH สูง (เป็นด่าง)?

   • คำตอบ: สารละลายบางชนิดมีค่า pH ต่ำ (เป็นกรด) เพราะมีปริมาณไฮโดรเจนไอออน (H⁺) มาก เช่น น้ำมะนาว น้ำส้มสายชู ส่วนสารละลายที่มีค่า pH สูง (เป็นด่าง) มีปริมาณไฮดรอกไซด์ไอออน (OH⁻) มาก เช่น น้ำสบู่ น้ำยาล้างจาน

2. การเปลี่ยนสีของกระดาษลิตมัสแสดงถึงอะไร?

   • คำตอบ: การเปลี่ยนสีของกระดาษลิตมัสแสดงถึงความเป็นกรด-ด่างของสารละลาย ถ้ากระดาษลิตมัสเปลี่ยนเป็นสีแดงแสดงว่าสารละลายเป็นกรด ถ้าเปลี่ยนเป็นสีน้ำเงินแสดงว่าสารละลายเป็นด่าง

3. การวัดค่า pH มีความสำคัญอย่างไรในชีวิตประจำวัน?

   • คำตอบ: การวัดค่า pH มีความสำคัญในหลายด้าน เช่น ในการตรวจสอบคุณภาพน้ำดื่ม การควบคุมค่า pH ในการทำอาหารหรือการเกษตร และการตรวจสอบสภาพกรด-ด่างของดิน นอกจากนี้ การวัดค่า pH ยังสำคัญในการวิจัยทางวิทยาศาสตร์และการแพทย์อีกด้วย

การประเมินผล:

• ตรวจสอบว่าสามารถวัดค่า pH ของสารละลายแต่ละชนิดได้อย่างถูกต้อง
• ประเมินความเข้าใจของเด็กจากคำถามที่กระตุ้นความคิดและการตอบคำถามของเด็ก
• ให้เด็กเขียนรายงานสรุปผลการทดลองและนำเสนองานในชั้นเรียน